ท่ามกลางกระแสร้อนของเศรษฐกิจดิจิทัล คนอีกกลุ่มกำลังใช้วิถีเดียวกันนี้ เป็นเครื่องมือปลุกปั้น"กิจการเพื่อสังคม
ขณะที่สังคมไทย กำลังให้ความสนใจไปยัง เศรษฐกิจดิจิทัล (Digital Economy) หรือ การขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ โดยนำเอาเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ และมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตมวลรวมของประเทศ ตามนโยบายของรัฐบาลชุดปัจจุบัน
สำหรับกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise : SE) กิจการที่มีความเป็นไปได้ในเชิงธุรกิจ ขณะเดียวกันก็ส่งต่อสิ่งดีๆ ให้กับสังคม ทั้งทางตรงและทางอ้อม เรื่องของดิจิทัลและเทคโนโลยี ก็กำลังเป็นเทรนด์ที่นำมาสร้างสรรค์กิจการน้ำดีได้อย่างน่าทึ่ง
?เทรนด์ของกิจการเพื่อสังคมในช่วงหลัง จะเห็นว่าเริ่มตอบความต้องการของตลาดมากขึ้น หลายๆ โครงการจะโยงเข้ากับเรื่องของเทคโนโลยี ในการนำเอาเทคโนโลยีใหม่ๆ โดยเฉพาะอินเตอร์เน็ต หรือเครื่องมือต่างๆ มาใช้ในการแก้ปัญหาสังคม ไม่ว่าจะเป็น การเรียนรู้ออนไลน์ การเชื่อมโยงการท่องเที่ยวจากนักท่องเที่ยวไปสู่ชุมชน เหล่านี้เป็นต้น?
?สุนิตย์ เชรษฐา? ผู้อำนวยการสถาบัน Change Fusion พันธมิตรโครงการพลังเปลี่ยนแปลงเพื่อสังคม ?Banpu Champions for Change(BC4C)? ที่สนับสนุนผู้ประกอบการรุ่นใหม่ให้แจ้งเกิดในวิถีกิจการเพื่อสังคม โดย บมจ.บ้านปู บอกหนึ่งเทรนด์ที่กำลังมาแรงในโลกกิจการเพื่อสังคม
เช่นเดียวกับ ?อุดมลักษณ์ โอฬาร? ผู้อำนวยการสายอาวุโส-องค์กรสัมพันธ์ บมจ. บ้านปู ที่เห็นสัญญาณเดียวกันนี้ จากโครงการ Banpu Champions for Change(BC4C) ครั้งที่ 4 ซึ่งเพิ่งเปิดตัว 4 ทีมชนะเลิศ ไปสดๆ ร้อนๆ กับเงินทุนสานต่อกิจการที่ทีมละ 2 แสนบาท
?เดี๋ยวนี้ไอเดียของน้องๆ มีดีเยอะมาก และมีผลต่อสังคมโดยรวม ที่เปลี่ยนไปก็คือการมาอยู่ในรูปแบบของอินเตอร์เน็ตมากขึ้น?
ผู้บริหารโครงการน้ำดีฉายภาพที่เกิดขึ้น โดยย้ำกับเราว่า สิ่งที่พวกเขาต้องการจากทุกทีม ไม่ใช่ผลกำไรมากมายในเชิงธุรกิจ แต่คือ กำไร ที่จะเกิดกับน้องๆ ทั้งเรื่อง ?วิธีคิด ประสบการณ์ และการเรียนรู้?
สองในสี่กิจการเพื่อสังคม ชัดเจนเรื่องการใช้พลังของดิจิทัล มาสร้างสรรค์สิ่งดีๆ สู่สังคม และเป็นไปได้ในเชิงธุรกิจ เริ่มจาก ?WinPhysics? (วินฟิสิกส์) เว็บไซต์สอนฟิสิกส์ออนไลน์ ผลงานสองเพื่อนสนิท ?วิน-สุทธิชัย บุญประสพ? และ ?บาส-สุเมธ กองผุย? วินถนัดด้านฟิสิกส์ มีประสบการณ์จากการสอนพิเศษมาตั้งแต่ปริญญาตรี แม้ตอนนี้กำลังทำปริญญาเอกที่ภาควิชาเคมีเทคนิค จุฬาฯ เขาก็ยังไม่ทิ้งงานสอน ขณะที่บาส เรียนมาทางวิศวะคอมพิวเตอร์ เรื่องเว็บไซต์ ระบบปฏิบัติการเบื้องหลัง คือ ?งานถนัด? ของเขา
ทั้งสองคนมีฝันเดียวกัน คืออยากให้เด็กไทยเข้าถึงความรู้และการศึกษา เพราะเชื่อว่า ?การศึกษาเปลี่ยนชีวิตได้? ขณะเดียวกันก็เข้าใจปัญหาของครู จึงพัฒนาเว็บไซต์สอนฟิสิกส์ในรูปแบบต่างๆ เช่น วิดีโอ และเกมออนไลน์ โดยหวังให้เด็กทั่วประเทศ มีโอกาสเรียนพิเศษวิชาฟิสิกส์ตามหลักสูตรสากลอย่างทั่วถึง ผ่านสื่อการเรียนการสอนที่มีคุณภาพ เห็นภาพ เข้าใจง่าย และมีแรงกระตุ้นให้อยากเรียนมากขึ้น ขณะที่การมีระบบฐานข้อมูลของเด็กแต่ละโรงเรียนที่เข้ามาเรียนผ่านเว็บไซต์ ยังช่วยให้ครูสามารถพัฒนาการสอนของตนให้เหมาะสมกับเด็กมากขึ้นด้วย
โมเดลทางธุรกิจ ไม่ได้เก็บเงินจากผู้ใช้ แต่หารายได้จากการโฆษณาบนเว็บไซต์ ขณะที่อนาคตรายได้หลักจะมาจากการขาย ?ไอเท็ม? ในเกมฟิสิกส์ออนไลน์ที่พัฒนาขึ้น รวมถึงพัฒนาไปสู่การเป็นซอฟแวร์ช่วยการเรียนการสอนของครูในโรงเรียนต่างๆ ให้สอดคล้องกับความต้องการของครูแต่ละท่านได้
การทำสเกลที่ใหญ่ขึ้น อย่างขยายไปสู่รายวิชาอื่นๆ ที่ไม่ใช่แค่ฟิสิกส์ รวมถึงแปลเป็นภาษาต่างๆ เพื่อเข้าถึงตลาดอาเซียนที่ล้วนให้ความสำคัญกับเรื่องการศึกษา ตลอดจนขยับไปเป็นที่ปรึกษาในการทำเว็บไซต์การสอนออนไลน์ ก็ยังเป็นโอกาสให้เติบใหญ่ในวิถีของพวกเขา
ทว่าจุดยืนที่ไม่เปลี่ยนก็คือ เด็กและครูต้องไม่จ่ายเงินเพื่อซื้อความรู้ แต่จะจนหรือมีก็ต้องเข้าถึงการเรียนแบบนี้ได้
"ตอนเล็กๆ ผมไม่ได้โตมาในครอบครัวที่มีเงิน เป็นรากหญ้าที่สุดของสังคมก็ว่าได้ พอมาถึงจุดหนึ่ง รู้ว่ายังมีเด็กที่ลำบากกว่าผมอีกเยอะมาก ซึ่งถ้าเขาได้รับโอกาสดีๆ บางทีอาจพลิกชีวิตเขาก็ได้ เพราะการศึกษาสำคัญ และสเตตัสทางสังคมเปลี่ยนได้ก็เพราะการศึกษา? เขาบอก
อีกกิจการเพื่อสังคม ที่ชื่อคล้ายกัน คือ ?WYN? (วิน) ดิจิทัลเอเยนซี่เพื่อสังคม ที่มาพร้อมคอนเซ็ปต์ ?Digital for Social good? พวกเขารับออกแบบงานด้านดิจิทัล อาทิ การพัฒนาและออกแบบเว็บไซต์ โมบายแอพพลิเคชั่น กราฟฟิคดีไซน์ โดยที่วินจะเป็นตัวกลางป้อนงานให้กับกลุ่มคนรุ่นใหม่ อย่าง นักเรียน นักศึกษา เพื่อให้ได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะ มีรายได้ และมีประสบการณ์ทำงานระหว่างเรียน
?พวกเราอยากสนับสนุนคนรุ่นใหม่ นักเรียน นักศึกษา ให้มีงานทำระหว่างเรียนได้ โดยเป็นงานประเภทดิจิทัลที่ตลาดมีความต้องการ ซึ่งเราไม่ใช่แค่ให้งานหรือรายได้ แต่ระหว่างทางจะสอนงานและพัฒนาทักษะของเขาไปด้วย?
?พีท-พิชญ์ พิสิษฐ์กุล? หนึ่งในผู้ก่อตั้ง WYN บอกไอเดียกิจการน้ำดี ขณะที่ ?บัว-เอกธิดา สิงห์พนมชัย? อีกผู้ร่วมก่อตั้ง ก็สะท้อนโอกาสในธุรกิจดิจิทัล ที่พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว และมีความต้องการสูงขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะกลุ่มเอสเอ็มอี ที่อยากจะโกออนไลน์กันมากขึ้น
?ไม่เพียงแค่รองรับการซื้อขายออนไลน์ แต่ยังเราสร้างเว็บไซต์ที่เพิ่มความสะดวกสบายให้เจ้าของธุรกิจด้วย เช่น ช่วยในการบริหารจัดการองค์กร ลดการใช้กระดาษ ตลอดจนการสร้าง Awareness และยอดขายผ่านออนไลน์ได้ด้วย?
ด้วยการทำงานบนโลกออนไลน์ ทำให้พวกเขาสามารถเข้าถึงเด็กมีฝีมือทั่วประเทศ โดยที่จะเลือกป้อนงานตามความถนัด เวลาเดียวกันก็พัฒนาทักษะจนเชี่ยวแกร่ง พร้อมควบคุมตลอดการทำงานเพื่อให้สามารถส่งมอบงานได้ตรงเวลา ส่วนการคิดค่าบริการ อยู่ในเรตมาตรฐานและระดับราคาที่เอสเอ็มอีจะเข้าถึงได้ โดยรายได้ 50% จะแบ่งเป็นค่าแรงคนทำ อีก 40% คือค่าบริหารจัดการ ส่วน 10% จะเก็บเข้ากองทุนเพื่อใช้เป็นทุนสำรองเดินตามฝันของคนรุ่นใหม่
?ในความจริงเราอยากสร้างอนาคตให้น้องๆ ซึ่งมองว่า ผลงานไม่ใช้คำตอบสุดท้าย แต่เขาจบมาแล้ว อาจอยากเริ่มกิจการของตัวเอง เราเลยมี 10% ตรงนี้กันไว้ เพื่อที่สามารถนำมาสนับสนุนความฝันเขาได้ในอนาคต?
เป้าหมายต่อไปน้องๆ บอกว่า อยากขยายบริการทางด้านดิจิทัลให้กว้างขึ้น เช่น การตลาดออนไลน์ , CRM ออนไลน์ เพื่อที่จะได้สนับสนุนเด็กที่สนใจในงานด้านอื่นด้วย ขณะที่ธุรกิจเองก็จะอยู่ได้ด้วยบริการที่หลากหลายขึ้น
ทั้งสองคนเกิดมาในครอบครัวที่ดี เรียนในมหาวิทยาลัยเอกชนที่มีชื่อเสียง แต่เลือกมาทำกิจการเพื่อสังคม ที่ดูเหมือนว่า จะไม่ได้สร้างเงินมากมายนักในวิถีนี้ บัว เล่าแรงบันดาลใจที่ได้รับจากครอบครัวและสถานศึกษ
?ตอนเรียนที่เอแบค มีรายวิชาหนึ่งที่ให้ไปช่วยเหลือสังคมทำให้ได้เห็นอะไรหลายอย่าง ขณะครอบครัวเองก็ปลูกฝังมาตลอดว่า เราอยู่ในสังคม ก็ควรจะให้อะไรตอบแทนสังคมกลับไปบ้าง เมื่อถึงจุดหนึ่งที่พอกินพอใช้แล้ว แม้ไม่ได้มากมาย เลยอยากมีส่วนไปช่วยเหลือสังคมบ้าง? เธอบอกความตั้งใจ ที่นำมาสู่กิจการเล็กๆ ในวันนี้
และนี่คือที่มาของกิจการน้ำดี ที่เลือกใช้พลังของ ?ดิจิทัล? มาก่อเกิดกิจการเพื่อสังคม ที่ไม่ได้ส่งผลเพียงธุรกิจ แต่สังคมก็ได้ด้วย
